Συνοπτικό Σημείωμα επί των Ερωτήσεων
προς κ. Β. Αλεξανδράκη
(Διευθυντή της Διεύθυνσης Εργασιών του Δημοσίου
της Τράπεζας της Ελλάδος)

 Αθήνα, 25 Αυγούστου 2010

Από την κατάθεση του κ. Β. Αλεξανδράκη προκύπτουν και τ’ ακόλουθα ως προς την υπόθεση που ερευνά η Εξεταστική Επιτροπή για τα δομημένα ομόλογα.

      I.     Η Τράπεζα της Ελλάδος, και συγκεκριμένα η ΗΔΑΤ, έχει κατά νόμο αρμοδιότητα για την αποτίμηση χαροφυλακίων αλλά μόνο για τίτλους που εκδίδονται στην Ελλάδα.  Για τίτλους που εκδίδονται εκτός Ελλάδος, όπως ήταν και το δομημένο ομόλογο της J.P. Morgan, δεν είχε τέτοια αρμοδιότητα.  Άρα τα όσα έχουν κατά καιρούς λεχθεί ότι η Τράπεζα της Ελλάδος έπρεπε να ελέγξει τα Ταμεία για το δομημένο αυτό ομόλογο ή ότι τα Ταμεία έπρεπε να προσφύγουν στα στοιχεία αποτίμησης της ΗΔΑΤ για να κρίνουν αν συμφέρει ν’ αγοράσουν το δομημένο ομόλογο είναι εξ ολοκλήρου ανακριβή και εσφαλμένα.

II.     Η Τράπεζα της Ελλάδος επενδύει σε κοινά ομόλογα του Δημοσίου και μόνο διότι αυτά έχουν αυξημένη ρευστότητα, η οποία την διευκολύνει.  Και όχι, βεβαίως, διότι η Τράπεζα της Ελλάδος αξιολογεί ότι τα δομημένα ομόλογα, λόγω ρίσκου, αποτελούν ένα είδος «απαγορευμένης» επένδυσης για σοβαρούς και αξιόπιστους επενδυτές. 

III.     Η έκδοση δομημένων ομολόγων και οι επενδύσεις σ’ αυτά αποτελούν τρέχουσα χρηματιστηριακή πρακτική εδώ και πολλά χρόνια, τόσο διεθνώς όσο και στην Ελλάδα.  Οι επενδύσεις σε δομημένα ομόλογα δεν έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο απ’ άλλες επενδύσεις, π.χ. μετοχές.  Ούτε, βεβαίως, οι Ελληνικές Τράπεζες που έχουν στο χαρτοφυλάκιό τους δομημένα ομόλογα έχουν «τοξικά» προϊόντα εκ τούτου.

IV.     Η όποια ευθύνη πολιτικών προσώπων (π.χ. Υπουργών) για την έκδοση του δομημένου ομολόγου της J.P. Morgan δεν κρίνεται με βάση το αν ήταν δομημένο ή όχι αλλά αποκλειστικώς και μόνο με βάση το αν το επιτόκιο ήταν συμφέρον για το Δημόσιο.  Η δε πορεία του ομολόγου στη δευτερογενή αγορά είναι παντελώς αδιάφορη για το Δημόσιο, πέραν του ότι δεν υπάρχει κατά νόμο αρμοδιότητα από πλευράς οργάνων του Υπουργείου Οικονομικών για την παρακολούθηση της πορείας των δομημένων ομολόγων στη δευτερογενή αγορά.

V.     Κατά τη γνώμη του ΠΑΣΟΚ –αλλά και σύμφωνα με παρατηρήσεις που περιλαμβάνονται στης Εκθέσεις Ζορμπά– το γεγονός ότι μετά το 2004 δεν συγκροτήθηκε πλήρως και δεν λειτούργησε κανονικά η Ειδική Επιτροπή Ελέγχου και Εποπτείας της Διαχείρισης της Περιουσίας των Ασφαλιστικών Ταμείων του άρθρου 42 του ν. 2676/1999 σηματοδοτεί παραλλήλως και έλλειψη ελέγχου των Ασφαλιστικών Ταμείων κατά την αγορά των σύνθετων ομολόγων!   Κατά τον μάρτυρα κ. Β. Αλεξανδράκη τούτο είναι απολύτως ανακριβές, διότι:

Α. Από το ίδιο το άρθρο 42 του ν. 2676/1999 προκύπτει ρητώς και κατηγορηματικώς ότι η Επιτροπή αυτή ουδέποτε και ουδεμία αρμοδιότητα είχε ως προς τις επενδύσεις των Ταμείων σε ομόλογα, απλά και σύνθετα, τόσο του Δημόσιου όσο και των Τραπεζών.

Β. Από το 2000, που ιδρύθηκε η Επιτροπή αυτή, ουδέποτε λοιπόν ασχολήθηκε με επενδύσεις των Ταμείων σε ομόλογα.  Συνεπώς, και αν είχε λειτουργήσει η Επιτροπή μετά το 2004 σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσε ν’ ασκήσει εποπτεία επί των επενδύσεων των Ταμείων σε ομόλογα.