ΣΗΜΕΙΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ
ΤΟΥ ΒΟΥΛΕΥΤΗ ΚΑΙ ΠΡΩΗΝ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
ΠΡΟΚΟΠΗ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΥ
ΚΑΤΑ ΤΗΝ
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΣΤΕΛΕΧΩΝ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

(Τετάρτη, 7 Απριλίου 2010, 17:30 μ.μ.)

 Κατά την τόσο κρίσιμη, για το μέλλον του Τόπου γενικότερα και, άρα, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, συγκυρία και την ώρα που η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ φαίνεται να προωθεί, με προκλητική ανετοιμότητα και ανευθυνότητα, το σχέδιο «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ» χωρίς, έστω και στοιχειώδεις, θεσμικές και οικονομικές εγγυήσεις και υψώνοντας απροκάλυπτα «σημαίες ευκαιρίας» κομματικού χρωματισμού ενόψει των προσεχών εκλογών για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, είναι ανάγκη, τηρώντας και πάλι στάση ευθύνης και με μόνο γνώμονα το δημόσιο συμφέρον, να χαράξουμε την πορεία μας τεκμηριώνοντας:

 Πρώτον, την συνεισφορά των Κυβερνήσεων της Νέας Δημοκρατίας στο πεδίο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Δεύτερον, την ανακολουθία και την προχειρότητα με την οποία πολιτεύεται σήμερα η Κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, προτάσσοντας, ως συνήθως, το κομματικό της συμφέρον έναντι εκείνου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και του Τόπου.

I.    Η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, κατά γενική ομολογία, βρήκε, το 2004 και λόγω της ανερμάτιστης πολιτικής του ΠΑΣΟΚ, την Τοπική Αυτοδιοίκηση υπό θεσμική και οικονομική κατάρρευση. 

Α.     Αμέσως, ήτοι μέσα στο 2004, ξεκίνησε την προσπάθεια ανόρθωσής της και:

1.    Στον α΄βαθμό (Δήμοι – Κοινότητες) ψηφίσθηκε ο ισχύων σύγχρονος Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων, ενώ με το πρωτοποριακό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα «ΘΗΣΕΑΣ» υπερδιπλασιάσθηκαν (χωρίς υπολογισμό μάλιστα των συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα) με 3,5 δισ. ευρώ, για πέντε χρόνια, οι πόροι.  Ενώ με τον περιβόητο «ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ» του ΠΑΣΟΚ δόθηκαν, για επτά χρόνια, μόλις 1,5 δισ. ευρώ.  Ο δε «ΘΗΣΕΑΣ» υπήρξε πλήρως διαφανής, έναντι της απαράδεκτης αδιαφάνειας του «ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ», αφού κάθε δαπάνη του «ΘΗΣΕΑ», ως το τελευταίο ευρώ, αναρτάται ως σήμερα στο διαδίκτυο.  Παράλληλα, από το 2005, καθιερώθηκε, για πρώτη φορά, ο προληπτικός έλεγχος δαπανών μέσω του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ο οποίος και επέτρεψε στην Τοπική Αυτοδιοίκηση α΄βαθμού να κάνει εντυπωσιακά βήματα στον τομέα της διαφάνειας, όπως αδιαψεύστως μαρτυρεί, εντελώς ενδεικτικά, ο ετήσιος απολογισμός του Συνηγόρου του Πολίτη.

2.    Στον β΄βαθμό (Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση), με τον ν. 3345/2005, θεσμοθετήθηκαν και υπερπενταπλασιάσθηκαν, μέσα σε τρία μόλις χρόνια, οι πόροι και ετοιμάσθηκε –βρίσκεται πάντα στο Γενικό Λογιστήριο προς έγκριση- ο Κώδικας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης.  Θυμίζω ότι για δέκα ολόκληρα χρόνια, ήτοι μεταξύ 1994-2004, το ΠΑΣΟΚ είχε αφήσει τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση κυριολεκτικά στην τύχη της.

 Β.   Η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, μετά την οικονομική και θεσμική   

ανάταξη  της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ξεκίνησε, στα μέσα του 2008, την προσπάθεια για την μεταρρύθμιση τόσο του α΄όσο και του β΄βαθμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης.  Θέση της τότε Κυβέρνησης και εμού, ως αρμόδιου Υπουργού ήταν, για λόγους σεβασμού των θεσμών, ότι μια τέτοια μεταρρύθμιση προϋπέθετε την προηγούμενη αναγκαία στήριξη των υποδομών και ενίσχυση των πόρων των ΟΤΑ και των δύο βαθμίδων.  Γι’ αυτό, και επειδή η βαθειά παγκόσμια οικονομική κρίση δεν επέτρεπε να υπάρξει αμέσως η ως άνω προεργασία, η μεταρρύθμιση μετατέθηκε, με τη σύμφωνη γνώμη ΚΕΔΚΕ και ΕΝΑΕ, στο χρόνο που οι οικονομικές συνθήκες θα ήταν πιο πρόσφορες προς αυτή την κατεύθυνση.

 II.    Κατά την περίοδο αυτή το ΠΑΣΟΚ, ως Αξιωματική Αντιπολίτευση και δια του Αρχηγού του κ. Γ. Παπανδρέου, είχε υιοθετήσει τις ακόλουθες θέσεις:

Α.       Γ. Παπανδρέου, Κυλλήνη 14/11/2007, Ετήσιο Τακτικό Συνέδριο της ΚΕΔΚΕ:
«Θέλω να προειδοποιήσω την κυβέρνηση, να μην επιχειρήσει μια νέα εξαπάτηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των πολιτών, με έναν νόμο που θα επιχειρεί αποσπασματικά την διοικητική συνένωση των ΟΤΑ, χωρίς ένα συνολικό σχέδιο διοικητικής μεταρρύθμισης, χωρίς τις οικονομικές και άλλες προϋποθέσεις, και τα προγράμματα που θα συνοδεύουν αυτή τη μεγάλη μεταρρύθμιση, όπως είναι η χωροθέτηση μετά από διάλογο, η χρηματοδότηση υποδομών και λειτουργικών δαπανών, η στελέχωση και οργάνωση των υπηρεσιών. …

…Για εμάς, η οριστική λύση του οικονομικού προβλήματος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης –το τονίζουμε, είναι καίριο ζήτημα, το άκουσα και από τον Πρόεδρο της ΚΕΔΚΕ- είναι η φορολογική αποκέντρωση.  Υπάρχουν πόροι.  Αυτοί οι πόροι σήμερα συγκεντρώνονται, στο μεγάλο τους ποσοστό, στο κεντρικό κράτος, όταν σε άλλες χώρες, το 30, μέχρι και το 90%, πολλές φορές, του Φόρου Εισοδήματος, πηγαίνει στην Αυτοδιοίκηση, για να μπορούν να έχουν πραγματικά, όχι μόνον αρμοδιότητες, αλλά και ουσιαστική πολιτική στήριξη και σχεδιασμό. …. Εμείς, τέτοιες προτάσεις μπορούμε να στηρίξουμε.  Αν δεν υπάρξει, όμως, μία ριζική διοικητική μεταρρύθμιση, όλα τα άλλα είναι, ουσιαστικά ασπιρίνες για ένα πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα. …»

Β.        Γ. Παπανδρέου, Θεσ/νίκη 26/11/2008, Ετήσιο Τακτικό Συνέδριο της ΚΕΔΚΕ:
«… Είναι προφανές ότι, πριν την έναρξη μιας νέας διοικητικής μεταρρυθμιστικής προσπάθειας, δεν μπορεί παρά να αντιμετωπιστούν τα σημερινά οικονομικά προβλήματα της Αυτοδιοίκησης.  Θεωρούμε αναγκαία και επιτακτική την χρηματοδότηση της Αυτοδιοίκησης, με την διεύρυνση των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων, την απόδοση των παρακρατηθέντων, τόσο των προηγούμενων ετών, όσο και του τρέχοντος έτους, όπως υποσχέθηκε η κυβέρνηση, δια του υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, προς την ΚΕΔΚΕ. …»

III.    Σήμερα η Κυβέρνηση Παπανδρέου, αγνοώντας προκλητικά τις προεκλογικές δεσμεύσεις της και κάνοντας επίδειξη πολιτικής ανευθυνότητας και ασυνέπειας έναντι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, προχωρά στη Διοικητική Μεταρρύθμιση που ξεκίνησε η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας:

Α.  Χωρίς ίχνος ουσιαστικού διαλόγου για τον Χωροταξικό Σχεδιασμό.

Β.  Χωρίς καμία ενίσχυση των πόρων, χωρίς προηγούμενη πλήρη επιστροφή των παρακρατηθέντων πόρων από το ΠΑΣΟΚ και ενώ επανήλθε δριμύτερη στην τακτική των παρακρατήσεων.

Γ.  Χωρίς τη διαμόρφωση και θεσμοθέτηση των απαραίτητων για τη μεταρρύθμιση αυτή υποδομών.

Δ. Χωρίς την πρόσληψη ή, έστω, ακόμη και τον σχεδιασμό πρόσληψης, του απαραίτητου, ιδίως
τεχνοκρατικού, προσωπικού.

IV.    Πέραν όμως τούτων η Κυβέρνηση Παπανδρέου φαίνεται αποφασισμένη να προχωρήσει στη θεσμοθέτηση του «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ» και με τρόπο καταφώρως αντισυνταγματικό: Τούτο προκύπτει από το ότι δεν  φαίνεται να υπολογίζει την ερμηνεία των αναθεωρημένων –μετά την αναθεώρηση του 2001- διατάξεων του άρθρου 102 παρ. 2 και 5 του Συντάγματος ως προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση, που υιοθέτησε η εντελώς πρόσφατη απόφαση 506/2010 του Γ΄ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία ρητώς –και κατά λέξη- αποφαίνεται (ιδίως σκεπτικά 6 και 7) πως για την μεταβίβαση αρμοδιοτήτων από κεντρικά ή περιφερειακά όργανα του Κράτους προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση καθώς και για την κατανομή των τοπικών υποθέσεων στους επιμέρους βαθμούς απαιτείται:

Α.     Πριν μεταβιβασθούν οι συγκεκριμένες αρμοδιότητες, να ερωτάται ο οικείος ΟΤΑ, στον οποίο πρόκειται να μεταβιβασθούν νέες αρμοδιότητες, προκειμένου να ζητηθεί η γνώμη του για την σχεδιαζόμενη μεταβίβαση. Και:

Β.     Συγχρόνως με την μεταβίβαση των αρμοδιοτήτων πρέπει να μεταφέρονται οι αντίστοιχοι πόροι.

Γ.      Και η απόφαση του ΣτΕ καταλήγει στο ότι: Σε περίπτωση δε που δεν πληρούνται και οι δύο αυτές προϋποθέσεις, οι ρυθμίσεις ως προς την μεταβίβαση αρμοδιοτήτων στους ΟΤΑ και των δύο βαθμίδων είναι μη νόμιμη ως αντίθετη, όπως προαναφέρθηκε, προς τις διατάξεις του άρθρου 102 παρ. 2 και 5 του Συντάγματος.

Υπό τα δεδομένα αυτά, όπως επισήμανε ιδίως στο τελευταίο συνέδριο της ΚΕΔΚΕ ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας κ. Α. Σαμαράς, η Κυβέρνηση Παπανδρέου τίθεται προ των ευθυνών της.  Διότι όχι μόνο δεν δρομολογεί αλλά, όλως αντιθέτως, υπονομεύει, ευθύς εξ αρχής, τη Διοικητική Μεταρρύθμιση, και μάλιστα από τις ρίζες της, τόσον από πλευράς συνταγματικών εγγυήσεων όσο και από πλευράς υποδομών και πόρων.  Και θέλω να πιστεύω ότι σ’ αυτήν την προσπάθεια στήριξης της πορείας και του μέλλοντος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης θα συμπαρασταθούν, με αίσθημα ευθύνης,  τόσον η ΚΕΔΚΕ όσο και η ΕΝΑΕ, πέρα και έξω από επιμέρους κομματικές διαφορές και, πολύ περισσότερο, κομματικές σκοπιμότητες.